Nu de wereld tot stilstand is gekomen en de gondels in Venetië niet meer varen is het water er zo helder dat je de vissen kunt zien zwemmen. Hoe maak jij gebruik van de troebele wachtstand ’tussen hier en daar’? Om helderheid te krijgen over de toekomst van je werk bijvoorbeeld? Jobcraften kan je daarbij helpen.
De Coronacrisis maakt dat we in een transitie zitten. Geen vaste grond meer onder onze voeten. De wereld zoals we die kenden bestaat niet meer. Hoe lang het gaat duren en wat we er uiteindelijk voor terugkrijgen weten we niet. Ergens voel je: dit gaat eens voorbij, maar zoals het was wordt het nooit meer.
Wachtkamer tussen twee tijdperken
Dingen die heel vanzelfsprekend waren zijn dat nu niet meer: kletsen met je collega’s bij de koffieautomaat, forensen in de ochtendspits, een terrasje pakken na het werk, de voorpret van het boeken van een vakantie, op vakantie gaan. In plaats daarvan bevinden we ons in niemandsland, een wachtkamer tussen twee tijdperken.
Geplande reizen zijn geannuleerd. Zelfs als je het geluk hebt dat er in jouw directe omgeving geen mensen ernstig ziek zijn, geeft deze periode veel onzekerheid en angst. Allemaal hebben we een groot deel van onze bewegingsvrijheid moeten inleveren. Niet vreemd dus dat veel mensen zich machteloos voelen. Voortdurend in de wachtstand staan verlamt, merk ik om mij heen:
- “Ik doe maar wat.”
- “Ik krijg niets meer uit mijn handen.”
- “Ik snap niet waar de tijd blijft.”
- “Ik ben de hele tijd zo moe.”
Van stilstand naar vruchtbare leegte
Sommige mensen hebben nu meer tijd om handen, maar zien die door hun vingers glippen. Anderen hebben juist extra tijd nodig om uit te rusten en te herstellen. Niet voor niets is het leggen van legpuzzels met veel stukjes populairder dan ooit. Zelf herken ik het ook. Ook al heb ik de luxe van een ruim huis met tuin, hoef ik geen basisschoolkinderen educatief bezig te houden en werkte ik altijd veel thuis – het voelt toch anders. Waar ik me normaal gesproken goed kan concentreren, is het nu een drukte van belang in mijn hoofd.
Mensen voelen zich onproductief tijdens deze rommelige overgangsfase ’tussen hier en daar’. Maar dat is maar schijn, vindt Herminia Ibarra, professor organisatiegedrag van de London School of Business. Dat onbestemde gevoel hoort bij een transitie. Je zit nog midden in het verwerken van het verlies van het oude, en weet nog niet precies waar je uit zult komen. Maar dat is goed, want het geeft je ruimte om nieuwe dingen uit te proberen. Aanrommelen en herstellen zijn noodzakelijke en nuttige onderdelen van het proces waar we doorheen moeten.
Hoe kun je de crisis in je voordeel laten werken? Volgens Herminia Ibarra zijn er een aantal hefbomen waarmee je van de huidige wachtstand een vruchtbare leegte kunt maken. Ruimte die je kunt gebruiken om je voor te bereiden op je werk van ‘straks’, als je een loopbaanverandering overweegt. Maar haar adviezen zijn ook bruikbaar ook als je kleine aanpassingen in je werk wilt maken. Dat doet je door te jobcraften.
Waarom is jobcraften juist nu nuttig?
Jobcraften is het zelf aanpassen van je werk zodat het beter aansluit bij wie je bent, wat je kunt en wat je wilt. Dat is altijd nuttig, maar juist in deze crisisperiode heeft het een aantal extra voordelen:
- Om je beter te voelen
Door te jobcraften ervaar je dat je niet machteloos bent, en dat je dingen kunt doen en zelf invloed kunt uitoefenen. Je kunt het gevoel van inproductiviteit ermee onzetten in werken aan je werk. - Om meer van je werk te maken, nu je daar (eindelijk) ruimte voor hebt
Tien tegen één dat al dat thuiswerken en wat er bij komt kijken veranderingen in je denken teweeg heeft gebracht. Misschien kun je je wel helemaal niets voorstellen bij terug naar het oude op kantoor. Wat kan je gebruiken van je recente ervaringen? Waarvan weet je nu al dat je het straks anders wilt, en hoe voorkom je dat je terugvalt in de oude sleur? - Als eerste stap als je op zoek naar ander werk wilt of moet
Als je een carrièreswitch overweegt of door de crisis gedwongen wordt ander werk te gaan zoeken is jobcraften een veilige en makkelijke manier om de eerste verkenningen te doen. - Om aan jobcraften te snuffelen
Dit is een uitgelezen kans om jobcraften eens uit te proberen als je dat nog niet eerder (bewust) hebt gedaan. Door te jobcraften beleef je meer voldoening aan je werk en geeft het je meer energie.
Jobcraften: drie hefbomen
Herminia Ibarra noemt drie hefbomen, oftewel praktische dingen die je ondanks alle maatregelen nu al kunt doen om jezelf in de juiste stand te zetten voor ‘straks na de crisis’ zijn. Deze hefbomen, ook prima bruikbaar als jobcraftinstrumenten, zijn:
- Probeer nieuwe dingen uit
Zoek kleine projecten voor erbij. Ga vrijwilligerswerk doen, kijk of er op je werk iets nieuws is wat je kunt uitproberen, zoek een nieuwe hobby (ja, legpuzzels zijn leuk, maar probeer iets verder te kijken). Natuurlijk, veel van wat je nu doet kan niet in verband met de intelligente lockdown. Maar je kunt je projecten wel alvast bedenken en voorbereiden. - Schud je netwerk op
Juist in tijden van crisis heb je de neiging om terug te vallen op de mensen die het dichtst bij je staan. Maar dit zijn ook juist de mensen die je het beste (denken te) kennen. Ze weten wat jij ook weet, en dat is vertrouwd, maar helpt je uiteindelijk niet verder. Ga dus op zoek naar mensen met een ander netwerk, die je kunnen inspireren en met nieuwe dingen in aanraking kunnen brengen. Bijvoorbeeld mensen uit je secundaire netwerk, en uit je zogenaamde slapende netwerk. Denk aan mensen die je al een paar jaar niet gesproken hebt. Zoek online contact met ze, praat elkaar bij, geniet van het contact en kijk wat het je brengt aan nieuwe inzichten en verbinding. - Kom uit je hoofd
Zelfreflectie in je eentje is lastig. Deel dat wat er in je hoofd omgaat, de zoektocht naar wat dit allemaal voor je betekent en welke richting je uit wilt, daarom met anderen. Deel je ervaringen en laat je verrassen door de inzichten en ervaringen van anderen. Dat kan nu even niet in persoon, maar er zijn inmiddels voldoende online alternatieven waarmee je een heel eind komt.
Jouw ‘mooiste vis in de lagune van Venetië’
Jobcraften is een vruchtbare afleiding in deze tijd van onzekerheid en beperkingen. Je kunt het zelf doen. Met tien minuten per dag kom je al een heel eind. Experimenteer met kleine veilige stapjes alvast met wat de nieuwe wereld je kan brengen en schep helderheid voor jezelf: wat vind jij echt belangrijk in je werk, en wat kan jij daar zelf aan doen?
Hoe ziet jouw ‘mooiste vis in de lagune van Venetië’ er uit?
- Meer weten over jobcraften? Kijk op mijn website Ontwikkelbrigade.nl
- Op 14 april j.l. hield Herminia Ibarra een webinar met als titel ‘Taking advantage of the coronavirus disruption to rethink (and possibly reinvent) your career’. Dit webinar is opgenomen en te bekijken op https://www.london.edu/campaigns/executive-education/pandemic-webinars