De mariniers verhuizen niet naar Vlissingen. Dat is heel jammer voor Vlissingen, dat veel in de komst heeft geïnvesteerd, met het oog op meer werkgelegenheid en andere impulsen voor de lokale economie en gemeenschap. Er gaat dus Iets Boven Vlissingen – Groningers kennen dat gevoel. Zo zou ooit de KPN als economische motor naar Groningen komen. Niet dus. De afgelaste verhuizing is fijn voor de 1800 mariniers, en geeft aan hoe belangrijk autonomie van werknemers is.
Veel van de mariniers zagen het niet zitten om hun hele leven op de kop te zetten voor hun werk. Want dat is verhuizen naar de andere kant van het land, zolang de organisatie waarvoor je werkt er nog één is met fysieke gebouwen waarin je op gezette tijden wordt verwacht.
Die lui worden voortdurend uitgezonden naar plekken overal op de wereld, hoorde ik een teleurgestelde Zeeuw zeggen. Daar hebben ze voor getekend. Klopt, daarvoor wel. Maar hebben ze er ook voor getekend om hun hele leven radicaal te reorganiseren? Hebben hun partners en kinderen ervoor getekend om van huis, werk, school, sociale en fysieke omgeving te veranderen? Sinds wanneer is werk belangrijker dan je leven?
Met werk het leven van werknemers koloniseren
Zeeland economisch versterken door met werk het leven van werknemers te koloniseren – een merkwaardige deal. Natuurlijk, werken in loondienst is een contract dat je kunt ontbinden. Bijvoorbeeld als de vooraf overeengekomen voorwaarden veranderen. Maar het idee van een dergelijke ontbindingsclausule is dat die de kans verkleint dat één van beiden eenzijdig de voorwaarden wijzigt. Zodat je minder risico loopt. Maar is dat bij de ontbinding van een arbeidscontract wel zo?
Werk is je bron van bestaan, vaak ook het fundament onder je hypotheek. Een contract dat juist ook gebaseerd is op het vertrouwen dat het niet met allerlei ingrijpende gevolgen van dien zal worden gewijzigd. Een vaste arbeidsrelatie is als een huwelijk. Je bent met elkaar iets moois overeen gekomen. Beslissingen die jullie allebei aangaan – zoals een verhuizing buiten de regio – neem je samen.
Waar in het land willen wij werken?
In dezelfde week waarin de WRR in haar rapport “Het Betere Werk” pleitte voor meer autonomie en grip op het leven voor werknemers, kwam de commissie Borstlap met haar advies voor hervorming van het arbeidsstelsel “In wat voor land willen wij werken?”
Daarin wordt onder andere voorgesteld om werkgevers de mogelijkheid te geven eenzijdig de arbeidsomvang (en dus salaris), functie, werklocatie en arbeidstijden van werknemers aan te passen. Maatregelen die de autonomie van werknemers juist inperken en flink ingrijpen in hun persoonlijk leven. Vreemd in een pakket maatregelen dat er – in naam in elk geval – op gericht is zekerheid te bieden in deze tijd van steeds meer flexibiliteit.
Als de adviezen van de commissie worden opgevolgd kunnen werknemers gedwongen worden te verhuizen naar een andere regio. Deeltijd werkloos worden gemaakt als dat de organisatie beter uitkomt. En ja, ook voor hen geldt: ze kunnen hun contract ontbinden. Maar tegen welke prijs? Het moet ergens van betaald worden, hoor je als excuus voor dergelijke compromissen. Maar raar is het wel.
Borstlapje voor het bloeden
Misschien moet de commissie Borstlap nog eens kritisch naar haar rapport kijken, het WRR rapport maar eens lezen, en met de mariniers gaan praten. En niet te vergeten met de Zeeuwen, waar de afgelaste komst van de mariniers niet meer dan een Borstlapje voor het bloeden voor het vertrek van diverse rijksdiensten en het verlies van 1600 banen uit de regio bleek te zijn.