Het was er altijd op de achtergrond. Naar school gaan, carrière maken – alles werd overschaduwd door de angst voor een derde wereldoorlog of atoomramp. Weg onbezorgdheid en onbevangenheid.
Dat was in de jaren 80. Heb jij ze meegemaakt? Of was je nog te jong of bestond je nog niet?
Die oorlog en atoomrampen zijn er hier niet gekomen.
Maar die donkere wolk is er nog wel.
“Ik moet nog huiswerk maken, voordat de bom valt.” zong Doe Maar in 1983. Voor de onrust van vandaag volstaat “Ik moet nog huiswerk maken.”
Meer dan ooit.
Toen ik nog op school zat fantaseerde ik over later – een periode zonder huiswerk maken. De ultieme droom van volwassen worden.
Ja, ouders moesten werken, maar alle tijd daarbuiten was van henzelf. (Als je huishouden, kinderen opvoeden en mantelzorgen voor het gemak niet meerekent).
In mijn studietijd dacht ik nog niet aan werken. Een luxe die studenten van nu zich niet kunnen veroorloven. De toen net ingevoerde basisbeurs was riant en geen lening. Leven met de dag wisselden we af met perioden van
hard blokken voor tentamens.
Onbezorgd? Bijna, maar niet helemaal. Al die vrijheid had een prijs: een nooit helemaal verdwijnende knagende onrust. “Eigenlijk zou ik nu moeten studeren.”
De eerste “echte” baan was wennen, maar het gevoel van “Ik ben klaar” aan het eind van een drukke dag meer dan waard. Totdat alles veranderde.
Fast forward naar 2021: Werk is huiswerk geworden en nooit klaar.
Met balans tussen werk en privé heeft het niet veel te maken. Wel met verwachtingen. Werk is flexibel geworden – een eufemisme voor onzeker.
Contracten voor onbepaalde tijd worden schaars en minder vast. De banen van morgen bestaan nog niet. De organisaties waarin we werken gedijen alleen op verandering, collega’s komen en gaan, en efficiëntie kan en moet je dus leren. “Lean” is ons nieuwe hongerdieet (en we weten allemaal hoe ongezond jojoën is).
Eerder dit jaar ben ik samen met nog 99 anderen “Squiggly Career Advocate” geworden. Omdat onze rechtlijnige loopbanen tegenwoordig kronkelpaden zijn. Voor je het weet verdwaal je of raak je in de knoop – en kom er dan maar weer eens uit.
Dat vraagt veel van mensen. En dus vragen we werkgevers hun medewerkers te ondersteunen en bedenken we manieren om werknemers meer veerkracht te geven.
Alleen is dat niet genoeg. Een elastiek dat je te veel oprekt gaat stuk.
Werk slokt meer en meer van ons leven op. Solliciteren deed je ooit een keer of drie. Nu ben je voortdurend bezig met je cv relevant en actueel te houden. Jezelf te verversen als “merk.” Met kansen zoeken om te benutten en zo aantrekkelijk te blijven voor je huidige baas én toekomstige werkgevers.
Vakliteratuur bijhouden en opleidingen volgen is verschoven naar je eigen tijd. Sociale contacten worden netwerken die je slim inzet, en van je hobby maak je een “side hustle” zodat je ooit genoeg geld hebt om een
hypotheek af te sluiten.
Het moet altijd beter en is nooit klaar.
Schaduwwerk is onze nieuwe donkere wolk.
Het wordt tijd om in plaats van de mensen de wereld van werk aan te passen.
Meer lezen over de gevaren van leven als “merk”? Eerder maakte ik een vertaling van een artikel van Phil Jones van de Engelse denktank Autonomy.work over “self-branding” en schreef er deze blog over. In dat artikel vind je ook een link naar de Engelse versie van het artikel en een link naar een kort Youtubefilmpje (als je weinig tijd hebt).